Jullie hadden nog wat van mij tegoed. Sorry voor de vertraging; ik had geen internet de afgelopen week.

In de les van 13 oktober hebben we ook de hamza behandeld (les 3, blz. 47/48)

De hamza is een volwaardige medeklinker. Deze letter spreek je uit met een glottisslag/stembandklik, zoals in na-apen.
Er is een sterke hamza, deze wordt uitgesproken. En er is een zwakke hamza, ook verbindingshamza genoemd. Deze wordt niet uitgesproken.
De hamza kan los worden geschreven of kan worden gedragen door een 'alif (altijd aan het begin van een woord), waw of ya (altijd midden in een woord of aan het einde).
De klank van de hamza hangt af van de klinker die erop volgt.Daarbij geldt: i-klank is sterker dan u-klank, en u-klank is sterker dan a-klank.

De volgende tekst is afkomstig van Wikipedia, omdat ik het daar duidelijker vind uitgelegd dan in het boek.
(Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/H.....a_(letter) )

---

De schrijfwijze van de hamza hangt af van de positie in het woord en de de beklinkering in het woord. De regels zijn hieronder aangegeven.
Let op: in de onderstaande beschrijving kan een klinker zowel een lange klinker als korte klinker zijn.
Daarnaast kan er sprake zijn van de afwezigheid van klinker, soms expliciet aangegeven met een sukun.
Verder refereert de beschrijving naar de gangbare representatie in het Nederlands van de Arabische klanken: a, i en u, uitgesproken "oe".

Hamza aan het begin van het woord:
- Hamza staat altijd op of onder een alif-teken afhankelijk van de eerste klinker.
- Indien de eerste klinker een korte a of u is, staat de hamza boven het alif-teken, bij een i staat hij er onder. Voorbeelden: أب (a'b, vader), أمّ (u'mm, moeder), إخوان (i'khwān, broers).
- Als de tweede letter een alif is, voegt men de hamza samen met de alif tot een alif madda آ. Voorbeeld: آكل ('ākul, ik eet).

Hamza midden in het woord:
1) Schrijfwijze hangt af van de klanken voor en na de hamza. Indien er slechts één klinker is en de andere "klank" dus een sukun, bepaalt die enkele klinker de schrijfwijze van de hamza:
i: men schrijft men de hamza op een yah zonder punten: ئ. Bij verbinden met de volgende letter is dit de korte vorm, bijvoorbeeld "'id": ئد.
u: op een waw: ؤ.
a: op een alif: أ.

2) Indien er twee klinkers zijn, is de schrijfwijze volgens precedentie i > u > a als volgt:
- Indien minstens één van de twee klinkers een i is, schrijft men de hamza op een yah zonder punten: ئ. Voorbeeld: جزائر (djazā'ir, eilanden).
- Indien er geen i is, maar minstens één van de twee klinkers een u is, schrijft men de hamza op een waw: ؤ. Voorbeeld: سؤال (su'āl, vraag).
- Indien er geen i of u is, dus twee a-klanken, schrijft men de hamza op een alif: أ. Voorbeeld: رأس ('ra's, hoofd).

Bijkomende opmerkingen
- Uitzondering: hamza na lange alif en voor een korte of lange a-klank schrijft men apart: ء. Voorbeeld: القراءة (alqirā'a, het lezen).
- Ook hier kan de alif madda voorkomen. Voorbeeld: قرآن (qur'ān, Koran)
- Er is altijd minstens één klinker. Als een woord uit twee medeklinkers bestaat dan helpt de hamza (in combinatie met de alif) om het woord makkelijker uit te spreken: ﺇسْم (`ism / naam).

Hamza aan het einde van het woord:
- Indien het woord op een korte klinker eindigt, schrijft men de hamza op de ya, waw of alif afhankelijk van de klinker i, u of a. Voorbeeld: هادئ (hādi', rustig).
- Indien het woord op een lange klinker eindigt, schrijft men de hamza apart. Voorbeeld: شيء (sjei, ding/zaak).
- Let op: een woord kan niet op een sukun eindigen.

---

Dan is er nog de wasla. Het geeft aan dat hamza niet wordt uitgesproken. De wasla is met name een teken en niet zozeer een letter.
De wasla verbindt een lidwoord met het zelfstandignaamwoord.
De wasla wordt altijd gedragen door een alif en wordt alleen gebruikt aan het begin van een woord.

Lidwoorden
In het Arabisch zijn er twee lidwoorden: el + al
Deze staan gelijk aan de + het. Een (onbepaald voornaamwoord) bestaat niet in het Arabisch.
Het lidwoord wordt aan het zelfstandig naamwoord gekoppeld:
een jongen: وَلَد (walad) / de jongen: الوَلَد (al-walad)
een meisje:بِنت (bint) / het meisje: البِنت (al-bint)

Het woord 'en' is 'wa' in het Arabisch. Dit woord wordt verbonden aan het volgende woord. Je spreekt het als 1 woord uit, zonder spatie.
Als je zegt 'de jongen en het meisje' dan spreek je de alif niet uit. Op de alif komt dan een wasla-teken
الوَلَد وبِنت (al-walad wa-bint) Let op: je kunt de و niet verbinden aan de volgende letter als je het schrijft, maar je spreekt het wel zo uit.

De theorie over de hamza vind ik behoorlijk ingewikkeld. Als er fouten of onduidelijkheden in staan of als ik iets ben vergeten, vul het dan aan in een comment.

Wendolijn